Szlak trudu górniczego (czarny)

29.09.2015

Długość szlaku 8,5km.

Szlak Trudu Górniczego, wytyczony i oznakowany w dniu 28 sierpnia 2015r. przez Czesława Dominasa i Witolda Telusa. Prace znakarskie i wykonanie tablic informacyjnych sfinansowano ze środków Gminy Miejskiej Nowa Ruda.
Początek Szlaku, stacja kolejowa Nowa Ruda, km 0+000, 418m.n.p.m., 50,577630°N, 16,496810°E
Wędrówkę rozpoczynamy na ul. Kolejowej, przy budynku dworca. Budynek wzniesiono w 1903 roku z czerwonego piaskowca, zachowując połączenie stylu neoklasycystycznego z arkadowym.
Schodzimy w dół ul.Kolejowej, wzdłuż budynku stacyjnego. Docieramy do budynku Urzędu Skarbowego (Kolejowa 23), przy którym szlak czarny rozchodzi się ze szlakami: żółtym i zielonym. Skręcamy w lewo w wąską uliczkę Przeskok. Schodząc stromo w dół docieramy do ul. Kościelnej. Skręcamy w prawo, w dół i docieramy do kościoła.
Kościół Parafialny pw. Św. Mikołaja, km 0+300, 403m.n.p.m., 50,578681°N, 16,499712°E
Kościół wzniesiono w 1567 roku, następnie przebudowano w latach 1623-1745. Po pożarze w 1884 roku odbudowano na nowo w stylu neogotyckim. Wieża kościelna ma 72 metry wysokości.
Od kościoła wędrujemy w dół, aż do Rynku
Rynek, km 0+400, 398m.n.p.m., 50,579246°N, 16,500719°E
Obok Rynku budynek dawnego zamku Stillfriedów
Zamek Stillfriedów, km 0+430, 394m.n.p.m. 50,579547°N, 16,500633°E
Wzniesiony początkowo w końcu XIV wieku jako dwór obronny, przebudowany kolejno w latach 1536–1550, 1593, 1633–1645 i 1675–1677 do postaci zamku. W latach 1700-1730 gruntownie przebudowany według projektu Andrei Carove. W 1796 roku rozebrano przedzamcze i mury obronne. W czasach współczesnych najpierw siedziba Dyrekcji Kopalni, potem władz powiatowych, następnie ośrodek zdrowia. Od roku 2004 budynek ma prywatnego właściciela.
Od Zamku Stillfriedów idziemy ul. Piłsudskiego w kierunku gotyckiego, kamiennego mostu nad ulicą Podjazdową.
Most Zamkowy, km 0+550, 392m.n.p.m., 50,580278°N, 16,501630°E
Most jest zabytkowym kamiennym wiaduktem w ciągu ul. Piłsudskiego, nad ul. Podjazdową (jeden z najstarszych na Dolnym Śląsku). Można na nim odczytać prawdopodobnie daty budowy i remontów: 1626, 1796, 1846. Most nazywany jest również dwuprzelotowym ze względu na funkcjonującą wcześniej, pod drugim jego przęsłem, nitkę drogi. Aktualnie funkcjonuje tu „Galeria P.Odjazdowa”, będąca ekspozycją prac lokalnych twórców młodzieżowych. Obok mostu dawny hotel z trzema wejściami (na każdym piętrze). Na ostatnim poziomie portal z datą 1608 – to najstarszy świecki budynek w Nowej Rudzie.
Wędrujemy dalej, na skręcie w lewo przecinając ciąg ul. Królowej Jadwigi. Dochodzimy do wylotu przejścia podziemnego i idziemy dalej w kierunku głównej drogi przelotowej. Nie zmieniamy strony drogi i dochodzimy do kolejnego mostu.
Most nad Woliborką, km 0+870, 390m.n.p.m., 50,582792°N, 16,503274°E
Za mostem dochodzimy do starej remizy strażackiej, za którą przechodzimy na drugą stronę ulicy i wchodzimy na wąską ścieżkę nad urwistym brzegiem Woliborki. Stopniowo podchodzimy do starej „ścieżki katowskiej”, której dawny przebieg wyznacza rząd kamiennych słupków. Kiedyś wiodła na dół miasta, do domu kata, obecnie mostek nad potokiem został rozebrany. Ścieżka katowska prowadzi nas w górę do „białego mostu”
Biały most, km 1+100, 425m.n.p.m, 50,583150°N, 16,505367°E
Most przerzucony nad linią kolejową Kłodzko-Wałbrzych. Z mostu widok na górną część „czarnego mostu”. wiadukt kolejowy rozciągnięty nad potokiem Woliborka, jeden z najwyższych na Dolnym Śląsku. Położony jest na linii kolejowej nr 286 Kłodzko Główne – Wałbrzych Główny.
Z mostu kierujemy się na wprost do góry i stopniowo podchodzimy, osiągając pozostałości dawnego miejsca straceń,
Dawne miejsce straceń, km 1+230, 464m.n.p.m., 50,583440°N, 16,507432°E
Miejsce łatwe do rozpoznania. To płaskie miejsce na skraju lasu (po lewej stronie szlaku). Miejsce na ognisko i prowizoryczna ławka. Piękny widok na Krępiec, Górę św. Anny i Sokoli Stok.
Wędrujemy w górę, prostą ścieżką na szczyt góry.
Ruda Góra, km 1+600, 516m.n.p.m., 50,584365°N, 16,512123°E
Zalesiony szczyt w paśmie Wzgórz Włodzickich. Na szczycie Rudej Góry ustawiono drogowskazy. Dalej w dół, leśną ścieżką w kierunku dawnej hałdy kopalnianej. Należy pilnować szlaku, bo w tej okolicy jest kilka zmian kierunku. W wąwozie u stóp hałdy szlak skręca w lewo, następnie trzykrotnie w prawo, wyprowadzając na drogę wiodącą stromo na szczyt usypiska.
Stara Hałda, punkt widokowy, km 2+100, 513m.n.p.m., 50,584240°N, 16,517891°E
Z krawędzi hałdy piękny, niemal dookólny widok na panoramę miasta (w szczególności Zacisza i części Słupca) oraz okolicznych wzgórz. Z hałdy schodzimy wygodną drogą pożarową, wcinającą się lekko w masyw. Stopniowo, zakosami docieramy do budynku starej płuczki. Z drugiej strony ruin ścieżka prowadzi na peron przystanku kolejowego „Nowa Ruda Przedmieście”. Przy płuczce wchodzimy na asfaltową jezdnię i wędrujemy do wiaduktu, schodząc w dół ul.Czarną. Na skrzyżowaniu z ul. Tuczyn i ul. Reymona skręcamy w lewo, w kierunku dobrze widocznego budynku szybu „Lech”. Jest to jeden z obiektów Kopalni Turystycznej. Obok wielkich wentylatorów skręcamy w prawo, pokonujemy potok Piekielnica i docieramy przed główny budynek Kopalni Turystycznej.
Kopalnia Turystyczna, km 3+700, 395m.n.p.m, 50,590492°N, 16,514626°E
Przy budynku Kopalni znajduje się drogowskaz.
Od budynku Kopalni Turystycznej wędrujemy prosto, w kierunku ul. Obozowej. Skręcamy w prawo i idziemy cały czas prosto, ponownie przecinając ul.Czarną. Dalej idziemy ul. Kopalnianą, aż do skrzyżowania z ul. Górniczą, gdzie skręcamy w lewo, w kierunku dużego bloku. Blok mijamy, zostawiając go po prawej stronie i docieramy do nieczynnego stadionu. Wchodzimy w ocienioną aleję po lewej stronie boiska i idziemy prosto, a następnie w prawo, wciąż blisko ogrodzenia stadionu. Docieramy do ruin budynku dawnej kasy i drogi dojazdowej.
Dawny stadion sportowy, km 4+580, 402m.n.p.m., 50,594988°N, 16,513892°E
Za stadionem przecinamy drogę dojazdową i wchodzimy na słabo widoczną ścieżkę, wiodącą stromo w dół przez łąkę. Docieramy do kępy gęsto rosnących świerków i do ul. Łąkowej, przy siedzibie zarządu ogrodów działkowych. Skręcamy w prawo, kierując się główną drogą. Wędrujemy coraz wyżej, skręcając w prawo przy bramie ogrodów działkowych. Szlak kieruje się wprost na widoczne z oddali przejście dla pieszych z sygnalizacją świetlną. Przechodzimy przez obwodnicę Nowej Rudy i wędrujemy dalej ul. Łąkową w kierunku mostu kolejowego.
Most na Zatorzu, km 5+760, 424m.n.p.m., 50,602055°N, 16,522396°E
znajdujący się na granicy dwóch ulic: Łąkowej i Zatorze. W czasie wojny, w 1945 r. wysadzony. Odbudowany w wersji drewnianej, nazywany mostem „na zapałkach” lub „Mostem Śmierci”. Warto zauważyć, że 30 m wysokości i 185 m długości to nie lada wyzwanie dla kunsztu inżynierskiego. W 1949 r. miejsce drewnianej konstrukcji mostu zajęła wersja murowana, zachowana do czasów nam współczesnych.
Za mostem wchodzimy na jezdnię i wędrujemy ul.Zatorze. Mijamy domy i kierujemy się do granicy miasta.
Granica Nowej Rudy, km 6+210, 424m.n.p.m., 50,601704°N, 16,528413°E
Mijamy granicę miasta i niedługo za nią schodzimy w kierunku lasu po lewej stronie. Przechodzimy przez niewielki potok i wchodzimy na leśną drogę. Wędrujemy najpierw prosto, potem – na leśnej polanie – skręcamy w prawo, w górę. Ponownie wchodzimy do lasu i zaczynamy podejście do krawędzi lasu. Dalsza wędrówka to skraj lasu i słabo widoczna ścieżka. Dochodzimy do leśnej drogi i skręcamy w lewo, w dół. Mijamy ponownie śródleśny potok i docieramy do ul. Sitów w Jugowie.
Jugów, ul. Sitów, km 8+250, 443m.n.p.m., 50,610930°N, 16,543988°E
Wychodzimy na drogę łączącą Jugów z Przygórzem, skręcając w prawo. Po chwili osiągamy granicę Przygórza. Dalej idziemy ok. 500m drogą aż do skrzyżowania.
Przygórze, skrzyżowanie ul. Wysiedleńców, km 8+900, 504m.n.p.m., 50,610563°N, 16,551506°E
Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo, w kierunku wsi. Idziemy cały czas prosto. Przy linii zabudowań skręcamy w lewo, nie schodząc z jezdni. Mijamy dawny budynek Szkoły Podstawowej i docieramy do przystanku autobusowego w Przygórzu.
Przygórze, przystanek autobusowy, km 9+530, 478m.n.p.m., 50,607096°N, 16,557122°E
Na skrzyżowaniu znajduje się drogowskaz. Wędrujemy dalej w górę, drogą po prawej stronie potoku. Mijamy sklep i kolejne zabudowania i idziemy aż do skrzyżowania z drogą w kierunku Bielawy. Przy skrzyżowaniu miejsce odpoczynku i drogowskaz.
Przygórze, rozdroże pod Garncarzem, km 10+280, 519m.n.p.m., 50,612398°N, 16,562566°E
Przy miejscu odpoczynku, około 50m w górę można dotrzeć do skrzyżowania z drogą na górę Garncarz (655m) – drogowskaz wskazuje skręt w prawą stronę. Stąd na szczyt i do pozostałości dawnej strażnicy – około 30 minut.
Wędrujemy w górę, wzdłuż biegu Piekielnicy tzw. „Piekelną drogą”, mijając po lewej Dziczek (731m), po prawej Garncarz (655m) oraz Czarcią Górę (712m). Stopniowo podchodzimy osiągając Przełęcz Woliborską.
Przełęcz Woliborska, km 13+100, 711m.n.p.m., 50,623365°N, 16,587725°E
Szlak Trudu Górniczego tutaj się kończy. Jego przedłużeniem jest szlak Studenckiego Koła Przewodników Sudeckich, który prowadzi dalej, przez Zamkową (601m), ruiny zamku Hannigburg do Ostroszowic i dalej na Przedgórze Sudeckie do Kamieńca Ząbkowickiego.